„Opowieść sióstr”, którą Panie Klubowiczki omawiały podczas wrześniowego spotkania DKK, to kontynuacja książki „Porzucona córka”. O bohaterkach i ich problemach czytelniczki rozmawiały na sierpniowym spotkaniu.

Arminuta i jej młodsza siostra Adriana są już dorosłymi kobietami. Ich drogi rozeszły się i każda żyje po swojemu. Widują się bardzo rzadko. Arminuta to spokojna , poukładana i wykształcona osoba. Jest wykładowcą na wyższej uczelni. Prowadzi ustabilizowane i uporządkowane życie u boku męża Piera. Jej przeciwieństwem jest młodsza siostra Adriana. To dynamiczna osoba o ognistym temperamencie. Nie ukończyła żadnej szkoły, pracuje tylko dorywczo.  Nie radzi sobie w życiu i wymaga pomocy. Życiowe decyzje podejmuje pochopnie, co w konsekwencji prowadzi do tragedii.

Siostry nie widziały się kilka lat. Niespodziewanie w mieszkaniu Arminuty pojawia się Adriana z dzieckiem na ręku prosząc o schronienie. Nie chce wyjaśnić co się stało i dlaczego przed kimś ucieka. Zamieszkuje u siostry wraz z synkiem, wprowadzając chaos w poukładane życie Arminuty. Jak potoczy się dalsza historia sióstr?

Narratorem jest głównie starsza siostra Arminuta. Ona odkrywa przed czytelnikiem koleje swojego losu, ale i dzieje Adriany. Dużym  minusem, co stwierdziły czytelniczki , jest chaotyczna opowieść Arminuty. Przeskakuje ona często myślami z przeszłości w teraźniejszość i odwrotnie. Trudno stwierdzić, do którego fragmentu życia odnosi się w danym momencie jej opowieść. Przenosi akcję z miejsca na miejsce. Nie ma podziału na to, co było kiedyś i na to, co się dzieje obecnie. Obraz tego, co działo się dużo wcześniej w życiu bohaterek, przedstawia nam Arminuta w formie wspomnień.

Relacja miedzy siostrami jest trudna, ale więzy krwi sprawiają, że zawsze mogą na siebie liczyć, chociaż przeważnie tej pomocy oczekuje i wymaga Adriana. Arminuta jest osobą, która pomimo swoich życiowych kłopotów nie potrafi się przeciwstawić i cierpliwie znosi to, co los jej ześle. Obie muszą zmierzyć się z błędami przeszłości i trudnościami, które postawi przed nimi życie. Każda z nich będzie miała przed sobą trudne chwile.

Jak potoczą się ich dalsze losy? Czy siostry będą potrafiły się porozumieć? Czy to , co je łączy okaże się silniejsze niż przeciwności losu , jakich jeszcze doświadczą? Tego można się dowiedzieć czytając historię sióstr.

Oprac. Izabela Feddek

Senat Rzeczypospolitej Polskiej rok 2023 ustanowił Rokiem Wisławy Szymborskiej, w setną rocznicę urodzin poetki. Wisława Szymborska była wyjątkową postacią w świecie literatury, a uniwersalny wymiar jej poezji potwierdzają tysiące czytelników. Z tej okazji  26 września 2023 roku w MBP w Świeciu odbyło spotkanie z Jerzym Illgiem, wydawcą i bliskim przyjacielem Wisławy Szymborskiej. Jerzy Illg jest wybitnym polskim filologiem, doktorem nauk humanistycznych, publicystą i krytykiem literackim. Od 1983 roku redaktorem, a od 1992 roku redaktorem naczelnym Społecznego Instytutu Wydawniczego Znak – jednego z największych i prestiżowych wydawnictw w Polsce. Z racji, że spotkanie poświęcone było Wisławie Szymborskiej obfitowało w szereg ciekawych wspomnień, anegdot i  refleksji na temat niezwykłej przyjaźni Illga z Szymborską. Nasz gość przedstawił poetkę jako żywą, cudowną osobę i z ogromnym poczuciem humoru. Jak podkreślił „Jest to cud, który przydarzył się naszej literaturze”. Jak dobrze wiemy noblistka bardzo ceniła swoją prywatność, nie lubiła blichtru i przesadnego zainteresowania jej osobą. Warto jednak podkreślić, że choć uwielbiała samotność, to nie unikała ludzi. Jak wspomniał nasz gość, na jej słynne wieczory, nazywane loteryjkami, zapraszała osoby, które lubiła, a grono dobierała tak, by każdy w towarzystwie czuł się dobrze. Jak się okazuje dyplomacja była wielką sztuką Szymborskiej - dobierała słowa tak, by nikogo nie urazić. W trakcie spotkania nie mogło zabraknąć wątku dotyczącego przyznania Szymborskiej Literackiej Nagrody Nobla. Sam Jerzy Illg miał okazję trzykrotnie uczestniczyć w uroczystościach przyznania tej nagrody w Akademii Szwedzkiej: w 1987 roku przy okazji przyznawania wyróżnienia Josefowi Brodskiemu, w 1995 kiedy nagrodę odbierał irlandzki poeta Seamus Heaney oraz gdy Nobla otrzymała nasza poetka. Uczestnicy spotkania mieli okazję posłuchać wielu wspomnień dotyczących „tragedii sztokholmskiej”, jak określi przyjaciele poetki przyznanie jej tej prestiżowej nagrody. Mówca przytoczył historię związaną ze zdjęciem noblistki, na którym pozuje z jego psem Noblem, które ukazało się na wszystkich okładkach szwedzkich gazet. Podczas spotkania uczestnicy mogli się przekonać, że Jerzy Illg to nie tylko redaktor naczelny Znaku, to człowiek instytucja w świecie kulturalnym Krakowa. Dzięki pracy w krakowskim wydawnictwie Znak spotkał na swojej drodze i zdobył przyjaźń wielu pisarzy, poetów, wydawców. Autor książki „Mój Znak” przytoczył także historie o przyjaźniach, literackich odkryciach i barwnych przygodach, m.in. wspominając postać  Czesława Miłosza. Jak się okazuje nietypowe podejście do pracy i poczucie humoru pozwoliły mu być nie tylko wydawcą, ale także wystawiać kabarety czy kręcić filmy. Jerzy Illg przygotował niespodziankę, bowiem zaprezentował kilka fragmentów kabaretu przygotowanego na jubileusz 40-lecia wydawnictwa Znak, m.in. poetę Bronisława Maja, który wcielił się w  szatniarkę z domu literatów na Krupniczej, panią Lolę. A także fantastyczny występ Wisławy Szymborskiej „Odwódki” z muzyką Zygmunta Koniecznego, wykonany przez Kwartet Okazjonalny, podczas benefisu prof. Andrzeja Szczeklika w 2003 roku. Spotkanie dowiodło, że Jerzy Illg jest doskonałym mówcą i przedstawicielem polskiej kultury wysokiej. Opowiedział nie tylko o przyjaźni z Wisławą Szymborską, czy spotkaniach z największymi pisarzami XX wieku, ale również zdradził, dlaczego relegowanie z uczelni w 1982 roku uważa za szczęśliwy zbieg okoliczności.  Na zakończenie uczestnicy wysłuchali utworu muzycznego – interpretacji wiersza „Nienawiść” w wykonaniu Hanny Banaszak, gość natomiast odpowiedział na pytania publiczności i zachęcił do czytania poezji i polskiej literatury. Spotkanie zostało zorganizowane w ramach programu Dyskusyjne Kluby Książki, realizowanego i finansowanego przez Instytut Książki.

oprac. moderator Marcin Warmke

Przypadek decyduje o życiu czyli „Świat na nowo” Barbary Wysoczańskiej

             Wrześniowe spotkanie Dyskusyjnego Klubu Książki toczyło się wokół wyjątkowej i przejmującej powieści Barbary Wysoczańskiej „Świat na nowo”. Powieściopisarka urodziła się w Nowej Soli w 1980 roku, gdzie osadziła akcję swojej powieści. Obecnie jest mieszkanką Zielonej Góry. Dyskusja pokazała, że autorka jest historykiem z pasji i wykształcenia (absolwentka historii na Uniwersytecie Zielonogórskim). Zadebiutowała w 2021 roku powieścią „Narzeczona nazisty”. W swoim dorobku literackim ma również powieści: „Siła kobiet” i „Aktoreczka”. Omawiana książka „Świat na nowo” porusza trudny temat, powojennej szarej rzeczywistości, gdy poza granicami Polski znalazły się wschodnie tereny, a przyłączone zostały tzw. Ziemie Odzyskane. Historia wysiedlonych to niełatwy temat. Wysiedlenia po zakończeniu II wojny światowej dotknęły szerokich mas, obejmując m.in. Polaków, Niemców, ale i mniejszości narodowe. Po 1945 roku nastąpiła fala przymusowych przesiedleń ludności polskiej ze wschodnich terenów II Rzeczypospolitej w nowe granice Polski Ludowej na Ziemie Odzyskane. Podobnie jak bohaterowie książki - rodzina Malczewskich z Drohobycza, jedna z Pań należących do DKK, niestety już śp. dr Anna Petelska, doświadczyła przesiedlenia. Moderator przytoczył fragmenty wywiadu, który udzieliła Klubowiczka na łamach lokalnej gazety „Świecie24”. Anna Petelska urodziła i wychowała się w Wilnie, jej rodzina po wojnie, pociągiem towarowym najpierw przybyła do Poznania, gdzie przyszło im mieszkać w bardzo trudnych warunkach, a następnie trafiła do Zielonej Góry, gdzie jej ojciec, jako lekarz zaczął organizować szpital. Przymusowego przesiedlenia Pani Anna doświadczyła również w latach 50-tych, gdy wraz z mężem mieszkała w Gdańsku. Oboje byli lekarzami. W 1952 roku do ich mieszkania przyszło dwóch panów z UB z nakazem opuszczenia Gdańska, bowiem nie było im wolno mieszkać w strefie przygranicznej i w dużych miastach. I tak los przywiódł ich do Świecia. Losy naszej Klubowiczki przypomniała powieść Barbary Wysoczańskiej, którą to Klubowicze przeczytali z dużym zainteresowaniem. Perypetie bohaterów wywarły ogromne wrażenia na Członkach DKK. Stwierdzili, że autorka znakomicie przybliżyła powojenną historię naszego kraju. Jak przyznali zacięcie historyka jest widoczne w powieści. Pisarka doskonale ukazała trudne wybory bohaterów, tu przykładem jest Szczepan Andryszek, wysoko postawiony wojskowy, który pomaga rodzinie Malczewskim zaaklimatyzować się w Nowej Soli, do której zostali przesiedleni z rodzinnego Drohobycza. Z jednej strony pomaga innym, a z drugiej wykonuje rozkazy przełożonych.  W mieście stacjonują również oddziały Armii Radzieckiej, choć niby są „przyjacielami” to jednak wśród mieszkańców miasteczka wzbudzają strach. W powieści pojawia się wątek miłosny, bowiem Lidka, w której zauroczony jest Szczepan, zakochuje się w ciężko rannym partyzancie Janku. W opisanych losach bohaterów powieści, którzy rozpoczynają życie od nowa, w nowym obcym miejscu śmiało można dopasować prawdziwe historie repatriantów ze Wschodu. Jak podsumowali to Klubowicze, jest to bardzo dobrze napisana książka. Określili ją, jako bardzo ciekawą i emocjonującą pozycję, która czasem wprowadza nas w niedowierzanie, że takie historie miały miejsce w przeszłości. Klubowicze wczuli się w losy Lidii i jej rodziny, Szczepana, a także Grety. Należy pamiętać, że powieść nie jest dokumentem historycznym, ale autorka doskonale i rzetelnie nakreśliła tło historyczne. Klubowicze zastanawiali się, jak odbiorą tę książkę młodzi czytelnicy? Bowiem dla nich opisane realia powojennej Polski są znane z autopsji oraz rodzinnych opowieści. Jak podkreślili powieść nie nudzi czytelnika, wręcz przeciwnie, budzi sporo emocji, pozostawiając także niedopowiedzenia. Jednym zdaniem według Klubowiczów „Świat na nowo” to książka, którą warto przeczytać i polecać ją każdemu! Proza Barbary Wysoczańskiej przypadła do gustu, bowiem Klubowiczki już są w trakcie lektury pozostałych książek autorki.

Marcin Warmke

(moderator DKK w Świeciu)

Zapraszamy na najbliższe spotkanie Dyskusyjnego Klubu Książki, które odbędzie się 19 września o godz. 16:00.