Każdy element natury jest ważny!

Maja Lunde „Ostatni”

             Majowe spotkanie Dyskusyjnego Klubu Książki upłynęło na dyskusji o wyjątkowej książce norweskiej pisarki Mai Lunde zatytułowanej „Ostatni”. Autorka pochodząca z Oslo zadebiutowała książką dla dzieci „Over grensen”, która została oparta na prawdziwych historiach norweskich Żydów podczas II wojny światowej. Jej pierwszą powieścią dla dorosłego czytelnika jest „Historia pszczół”, otwierająca cykl o zmianach klimatycznych. Omawiana przez Klubowiczów powieść „Ostatni” jest trzecią powieścią w tym cyklu, w której po raz kolejny M. Lunde stara się przestrzec ludzkość przed konsekwencjami jej nieprzemyślanych działań. W książce opowiada o wymieraniu koni Przewalskiego, jedynego współcześnie dziko żyjącego gatunku tych zwierząt, nazwanego na cześć Nikołaja Przewalskiego. Koń Przewalskiego, bo to o nim mowa w powieści, pierwotnie występował na stepach Azji Środkowej oraz Mongolii. Niestety na skutek ekspansji człowieka gatunek ten został całkowicie wytępiony na wolności. Dopiero w XX wieku, dokładniej w jego drugiej połowie podjęto starania przywrócenia obecności tego konia w warunkach naturalnych. Współcześnie również występuje po readaptacji, właśnie na pograniczu Mongolii oraz Chin. Niewątpliwie samo przywrócenie naturze tych zwierząt jest sukcesem, nadal jednak jest to gatunek silnie zagrożony całkowitym wyginięciem, o czym należy pamiętać.

            Dyskusja pokazała, że powieść M. Lunde „Ostatni” okazała się bardzo ciekawą lekturą. Jak podkreślili Klubowicze nie jest to tylko powieść o koniach Przewalskiego. Jest to książka o wielkiej pasji, pasji, która ma ogromny wpływ na życie bohaterów powieści. Przeplatające się historie, osadzone w trzech planach czasowych, dają dużo do myślenia o naszej przyszłości. Klubowicze doszli do wniosku, że niestety to człowiek jest największym szkodnikiem przyrody. Nie wiemy, jaki wpływ na przyszłość przyrody będą miały nasze działania i nasze życie. Czy sami uparcie dążymy do samozagłady? Z pewnością książka daje dużo refleksji i zastanowienia się nad naszym życiem, życiem w zgodzie z naturą.  Książka wywarła duże wrażenie na Klubowiczach, podkreślili, że autorka wspaniale przedstawiła relacje międzyludzkie, co sprawia, że powieść czyta się z zainteresowaniem. Podkreślili, że jest to kolejna książka, którą warto przeczytać i jest ona godna polecenia! Proza Mai Lunde tak spodobała się Klubowiczom, że postanowili sięgnąć po jej pozostałe powieści.

moderator Marcin Warmke

Podczas kolejnego spotkania Dyskusyjnego Klubu Książki w Filii nr 1 omawiano książkę amerykańskiej pisarki Brit Bennett. Wychowała się w Kalifornii Południowej, uzyskała tytuł magistra sztuk pięknych w dziedzinie literatury pięknej na Uniwersytecie Michigan. Zdobyła Nagrodę Hurston/Wrighta dla ciemnoskórych pisarzy.

„Moja znikająca połowa” to opowieść o dwóch siostrach bliźniaczkach. Choć ich dalecy przodkowie byli czarnoskórymi mieszkańcami małej miejscowości Mallard, to obecnie obie mają jasną karnację.

Żyją w czasach segregacji rasowej, gdzie kolor skóry (czarny) prowadzi do wielu upokorzeń i ograniczeń. Chociaż tego problemu siostry nie miały, to Desiree i Stella w wieku 16 lat podjęły decyzję o ucieczce z domu. Wierzyły, że w dalekim świecie osiągną lepszy status społeczny. Ucieczka dawała szansę na odmianę losu. Wybory, których dokonały podczas samodzielnego życia, wpłynęły na ich diametralnie różne dzieje. Podczas pobytu w Nowym Orleanie ich drogi rozeszły się na wiele lat.

Stella, chcąc odciąć się od swych murzyńskich korzeni i marząc o dostatnim życiu wychodzi za mąż za białego mężczyznę. Z tego związku rodzi się córka Kennedy. Stella żyje w ciągłym kłamstwie udając białą. Nie przyznaje się do posiadania jakiejkolwiek rodziny. Boi się opinii publicznej i tego, że kłamstwo na temat jej pochodzenia kiedyś wyjdzie na jaw.

W swoim otoczeniu zachowuje się jak typowa rasistka, czego przykładem jest jej sprzeciw dotyczący kupna domu na osiedlu białych przez czarnoskórą rodzinę.

Desiree wiąże się z czarnoskórym prawnikiem. Po kilku latach wspólnego życia, po urodzeniu córki Jude ucieka przed przemocą domową i powraca do swego rodzinnego Mallard. Zamieszkuje razem z córką u matki, nie zaprzestając w poszukiwaniach swej siostry.

Po kilkunastu latach córki bliźniaczek spotykają się: biała Kennedy i czarna jak atrament Jude.

Śledząc historię sióstr poznajemy różne problemy , które w swej powieści zawarła autorka. Głównym jest rasizm, następnie samotność, nietolerancja, transseksualizm, poszukiwanie własnej tożsamości.

To powieść o poszukiwaniu i podążaniu za marzeniami o własnym miejscu na ziemi. To opowieść o trudnych relacjach rodzinnych i międzyludzkich, o tym, co rzeczywiście w życiu jest najważniejsze.

Panie Klubowiczki uznały temat książki za interesujący, choć forma przekazu, ich zdaniem, jest trochę zawiła. Książka zawiera wiele wątków i różnych bohaterów, co czyni ją tym bardziej ciekawą. Paniom szczególnie podobał się wątek Desiree i Early’ego. Ich znajomość z lat dziecięcych i ta późniejsza w dorosłym życiu jest przykładem ciepłych relacji międzyludzkich.

Panie Klubowiczki zachęcają do przeczytania książki. Jest tego warta.

Oprac. Izabela Feddek

15 lat DKK – jubileusz z książką  „Świeccy”  w tle

            26 kwietnia to szczególna data dla Dyskusyjnego Klubu Książki w Świeciu, bowiem tego dnia 15 lat temu odbyło się pierwsze spotkanie naszego klubu. Okazja do świętowania nie byle jaka, dlatego spotkanie rozpoczęliśmy od jubileuszowego tortu, który tradycyjnie rozkroiła Pani Emilia. Nie zabrakło życzeń i oczywiście wielu wspomnień. Klubowicze mieli okazję obejrzeć film „Godzinami o książkach”, prezentujący pierwszy rok działalności DKK w Polsce oraz prezentację zdjęć z naszych spotkań. Naszą piętnastoletnią przygodę literacką rozpoczęliśmy od książki „Lala” Jacka Dehnela. W tym czasie spotkaliśmy się 170 razy i przeczytaliśmy aż 228 książek. Spotkania DKK wśród naszych czytelników cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem, a do DKK należały łącznie 34 osoby, z czego obecnie członkami jest 19 osób. Dobór książek do dyskusji zawsze podyktowany jest gustami literackimi Klubowiczów, ale jesteśmy otwarci na różne gatunki literackie, od książek biograficznych, wspomnieniowych, podróżniczych, reportaży, aż po literaturę beletrystyczną. Wspólnie poznajemy twórczość cieszących się popularnością i mniej znanych autorów. I o to przecież chodzi. Oprócz naszych dyskusji literackich, DKK to również spotkania autorskie z wieloma uznanymi pisarzami, podróżnikami i reporterami oraz osobami związanymi z naszym miastem i regionem, a także udział w warsztatach literackich: poetyckich, czy na temat współczesnej literatury polskiej, austriackiej, norweskiej, oraz literatury islandzkiej. Wspomnieć należy, że nasze dyskusje zaowocowały recenzjami naszej Klubowiczki Pani Wiesławy Richert, które kilkakrotnie zostały nagrodzone w konkursie „Klubowicze do klawiatur!”, organizowanym przez Instytut Książki.

Jak przystało na jubileusz nie mogło zabraknąć upominków dla Klubowiczów. Każdy otrzymał torbę, ołówek i zakładkę DKK. Miłą niespodziankę sprawiła Klubowiczom p. Emilia, która dla wszystkich samodzielnie wykonała zakładki do książek, a moderator dodatkowo otrzymał wianek literacko ozdobiony.

Następnie przyszedł czas na dyskusję o książce. Jubileuszowe spotkanie upłynęło na wyjątkowej lekturze, nie mogło być inaczej. Klubowicze mieli okazję nie tylko przeczytać debiut powieściowy „Świeccy” Marcela Andino Veleza, który do kreacji świata przedstawionego swojej powieści wykorzystał historię i topografię naszego miasta, ale również wziąć udział w spotkaniu autorskim w ramach Światowego Dnia Książki, zorganizowanym przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Świeciu. Marcel Andino Velez to bardzo ciekawa postać: etnograf, dziennikarz, menedżer kultury, a obecnie opiekun medyczny i koordynator opieki geriatrycznej. Zrezygnował z funkcji wicedyrektora Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, by opiekować się chorymi rodzicami i stworzyć organizację Młodszy Brat, zajmującą się rodzinną koordynacją opieki geriatrycznej. Jego ojciec pochodził z Ameryki Łacińskiej, z Ekwadoru, stąd obcobrzmiące nazwisko autora. Książka „Świeccy” to współczesna, ale alternatywna saga rodzinna, której akcja dzieje się w miasteczku zarządzanym przez bogatą i wpływową rodzinę miłośników sztuki - Świecckich. W powieściowym Świeciu mamy wszystko: miejsca pracy, tanie mieszkania, nowoczesne muzea, klub w piłkarskiej Ekstraklasie a nawet tramwaje. Zaznaczyć należy, że historia miesza się tu z fikcją literacką i należy pamiętać, że powieść jest baśnią o skrawku Polski, gdzie żyje się łatwiej i piękniej. Klubowicze z dużym zaciekawieniem sięgnęli po tę powieść. Jednych urzekła, pozostali przyznali, że momentami nie czytało jej się łatwo. Osoby, które były na spotkaniu autorskim chętnie dzielili się swoimi odczuciami, za każdym razem podkreślając, że autor wywarł na nich bardzo pozytywne wrażenie, a spotkanie przyczyniło się do innego spojrzenia na „Świeckich”, oczywiście na korzyść. Podkreślili, że książka Marcela Andino Veleza ukazuje współczesne polskie społeczeństwo, takie jakie niestety jest, ale także takie jakie powinno być. Zauważyli, że bardzo ciekawe jest spojrzenie na historię i połączenie jej z życiem bohaterów. Byli pod ogromnym wrażeniem pracy, jaką autor włożył w poznanie historii naszego miasta, a która szczególnie widoczna jest w części zawierającej „Gawędy dziadka Henryka” stanowiąca dodatek historyczny, który można czytać po kolei, ale i osobno. Dlaczego właśnie Świecie stało się bohaterem książki „Świeccy”? Wizyta w Świeciu zainspirowała go do osadzenia fabuły właśnie w Świeciu, a spacer po naszych Diabelcach stworzył w jego głowie pomysł na ród Świeckich. Klubowicze w trakcie lektury wraz z bohaterami kroczyli po ulicach miasta i okolic, choć nie zawsze było to łatwe, bowiem autor trochę mieszkańcom Świecia namieszał. Na zakończenie Klubowicze stwierdzili, że warto było przeczytać tę książkę, chociażby po to, aby przekonać się jak sportretował Świecie w swojej powieści Marcel Andino Velez. Niektórzy zadeklarowali się, że przeczytają ją jeszcze raz, aby bliżej i lepiej przyjrzeć się powieściowym mieszkańcom Świecia.

moderator Marcin Warmke

Miło nam poinformować, że w ramach całorocznego konkursu na recenzję dla klubowiczów skupionych w Dyskusyjnych Klubach Książki, przyznane zostały nagrody za wrzesień, październik, listopad i grudzień 2021 roku. W tym gronie znalazła się nasza Klubowiczka Pani Wiesława Richert, która została nagrodzona za recenzję książki „Bonavia” Dragana Velikicia.
Bardzo się cieszymy i oczywiście gratulujemy!

Poniżej zamieszczamy nagrodzoną relację:

Nic nie jest takie, na jakie wygląda.
„Bonavia” Dragana Velikića jest powieścią bardzo interesującą, choć przejmująco pesymistyczną. Kunsztownie zbudowana fabuła ma charakter wielowątkowy, wydarzenia toczą się w różnych miejscach, które są opisane z topograficzną wiernością. Wraz z bohaterami przebywamy w Belgradzie, Budapeszcie, Wiedniu, podróżujemy między miastami pociągami. Przenosimy się także za wielką wodę, do Ameryki Północnej. Powieść możemy więc zaliczyć do literatury podróżniczej. O wiele ważniejsza jest jednak duchowa podróż wykreowanych przez Dragana Velikića postaci w głąb siebie, w poszukiwaniu własnej tożsamości, miłości, spełnienia, szczęścia. Niestety, żaden z bohaterów nie osiąga celu, wszyscy odczuwają niedosyt i brak, często pustkę i samotność, ich uczucia pozostają niezaspokojone, zranione. Nie znajdują dla siebie roli ani miejsca w otaczającym świecie, rozczarowani swoją twórczością, pracą, związkami, które próbują stworzyć. Pragnąc być z kimś w bliskich relacjach, jednocześnie tęsknią do samotności, mijają lata, zanim stwierdzą, że ich wybór nie jest tym właściwym. Miłość okazuje się niemiłością, rozmowy tylko pozornie są szczere, najczęściej to tylko zagłuszanie tego, o czym należałoby rozmawiać, relacje okazują się pozorne i powierzchowne, między teoretycznie najbliższymi sobie osobami brak szczerego i głębokiego porozumienia. Mężczyźni unikają zaangażowania w roli ojca, kobiety odczuwają lęk przed stałym, długotrwałym związkiem. Bohaterowie nie ujawniają swoich pragnień w rozmowach, poznajemy je z zapisu ich myśli. Tu trzeba wyrazić podziw dla literackiego kunsztu Dragana Velikića. Prowadzi nas przez zakamarki dusz, marzeń, wspomnień, utrzymując spokojny rytm narracji, rozbudzając naszą ciekawość czytelniczą poprzez wątki poboczne i liczne dygresje.
Bohaterowie to mieszkańcy dawnej Jugosławii i współczesnej Serbii, niosą więc bagaż w postaci doświadczenia wojny domowej, rozpadu, pozornie tylko zjednoczonego kraju ,na wiele państw. Bałkański świat jest przedstawiony jako bardzo skomplikowany, ciekawy, bo mozaikowy, ale żyjącym tam ludziom trudno się w nim odnaleźć, określić, przyjąć postawę zapewniającą spokój ducha. Bardziej odległa historia też nie stanowi opoki, gdyż była burzliwa i bolesna dla bałkańskich nacji. Dragan Velikić podejmuje też temat emigracji, tak znany nam, mieszkańcom środkowoeuropejskiego świata. Nie rozwija go szeroko, ale silnie akcentuje niekończące się rozterki emigrantów.
„Przeszłość nie jest taka sama. Bo tu są inni my i inni oni. Tutaj ona nie należy ani do nas, ani do nich. Jest bez kontekstu. Bez hipoteki. Zastygła w samotności. Do tego przyznaje się sama przed sobą przy sporadycznych sobotnich wycieczkach ku uchylonym drzwiom. Nie posiadła tego modelu życia, który kryje się w spełnionym istnieniu, modelu, który powinna była przyjąć, żeby w końcu dotrzeć do celu. (…)
„To prawda, odeszła na stałe, ale poczucia przynależności nie da się zagłuszyć taką decyzją”
Znaczną część powieści „Bonavia” zajmują właśnie monologi wewnętrzne. To one wywołują refleksje czytelnika, stawiają przed nim pytania, na które nie ma oczywistych odpowiedzi. Lubię taką literaturę – mądrą, napisaną kunsztownym językiem, nieoczywistą w swojej treści. Bo przecież nic nie jest takie, na jakie wygląda, bo o innych ludziach wiemy tyle, ile uda nam się dowiedzieć przez uchylone, a raczej przymknięte, drzwi.
Książka Dragana Velikića zachęciła mnie do poznania innych powieści tego serbskiego pisarza. Nie polecę jej jednak komuś, kto źle znosi dramaturgię życia bohaterów, bez szczęśliwego zakończenia, kto szuka w literaturze duchowego wzmocnienia, lepszej strony życia. Mimo, że „bona via” znaczy „dobrej drogi”, życzenie to nie znajduje odzwierciedlenia, ani w przedstawionych losach bohaterów, ani w historii narodów.

Wiesława Richert, DKK w Świeciu