Cristina Caboni „Strażniczka miodu i pszczół”

Domenico Starnone „Psikus”

Opinia Klubowiczów o książce:

            Październikowe spotkanie Dyskusyjnego Klubu Książki upłynęło na rozmowie o dwóch książkach: „Strażniczka miodu i pszczół” Cristini Caboni i „Psikus” Domenico Starnone. Naszą dyskusję rozpoczęliśmy od książki „Strażniczka miodu i pszczół”, która przeniosła Klubowiczów w świat pełen zapachów i aromatów. Cristina Caboni urodziła się na Sardynii, obecnie mieszka w prowincji Cagliari z mężem i trójką dzieci. Zanim zaczęła swoją przygodę pisarską, wykonywała zawód, którego nie lubiła. Wraz z mężem stwierdziła, że w życiu należy podążać za marzeniami i tak założyli pasiekę. Obok pszczół jej wielką pasją są róże, które hoduje w różnych odmianach. Zapachy i piękno natury towarzyszyły jej od dziecka, stąd jej debiut literacki zatytułowany „Zapach perfum”. Omawianą w DKK „Strażniczkę miodu i pszczół” można poniekąd uznać za książkę autobiograficzną, bowiem postać głównej bohaterki wzorowana jest na ciotecznej babce autorki, która to zaszczepiła w niej wielką miłość do pszczół. „Strażniczka miodu i pszczół” przenosi czytelnika na zaciszną i urokliwą śródziemnomorską prowincję, gdzie czeka stary kamienny dom i tradycyjna  pasieka wypełniona po brzegi pachnącym i pysznym miodem. Powieść ta, przepełniona jest licznymi retrospekcjami z dzieciństwa bohaterki. Angelica nigdzie nie zdołała zapuścić korzeni, ani z nikim nie chciała się wiązać. Jedynie wśród pszczół czuje się bezpieczna. Jest wędrowną pszczelarką, która pomaga usprawnić pracę uli oraz produkcję miodu. Bezbłędnie rozumie język pszczół złożony z dźwięków i zapachów. Nie tylko rozmawia z pszczołami, ale im też śpiewa. W trakcie spotkania nie mogło zabraknąć rozmowy, na temat jak ważną rolę w naszym życiu odgrywają pszczoły. Dzięki tej lekturze niektórzy Klubowicze postanowili poszerzyć swoją wiedzę na ten temat. Niestety często nie zdajemy sobie sprawy, że świat bez tych bardzo pożytecznych owadów zginie. Fabuła książki toczy się wokół pszczół, ale głównym wątkiem jest opowieść o młodej kobiecie poszukującej szczęścia, miłości i stabilizacji, które próbuje odnaleźć na kameralnej włoskiej prowincji. Klubowicze przeczytali tę pozycję bardzo szybko, niektórzy nawet w dwa wieczory. Jak wspomniała jedna z Pań, w trakcie lektury przeniosła się do czasów dzieciństwa, gdzie spędzała wakacje u dziadków na wsi. Klubowicze podkreślili, że autorka znakomicie przedstawiła opisy przyrody, dzięki którym mogli odczuć zapachy, zobaczyć barwy piękna natury, a nawet poczuć smak miodu. Niestety dla niektórych Klubowiczów powieść okazała się zbyt banalna. Stwierdzili, że fabuła książki jest za bardzo przewidywalna, przeczytali ją, ale nie wywarła na nich żadnego wrażenia. Na temat książki zdania były bardzo podzielone, co sprawiło, że dyskusja była bardzo żywa. Z pewnością dla większości „Strażniczka miodu i pszczół” okazała się ciepłą i kojącą powieścią.

            Po „Strażniczce…” przyszedł czas na dyskusję o książce Domenico Starnone „Psikus”. Domenico Starnone to włoski pisarz, scenarzysta i dziennikarz, urodzony w Saviano, niedaleko Neapolu, pracował w kilku gazetach i czasopismach satyrycznych. Najbardziej cenioną książką jest „Via Gemito”, za którą otrzymał w 2001 roku nagrodę Premio Strega. W swoich powieściach autor konsekwentnie portretuje relacje włoskiej rodziny w oszczędnej prozie domysłów i sugestii. Głównym bohaterem książki jest Daniele Mallarico od lat mieszkający w Mediolanie. Jest ilustratorem książek, który odzyskuje powoli siły po zabiegu chirurgicznym. Jego rysunki zdobiące bajki dla dzieci wygrywały liczne konkursy, a jego samego uczyniły rozpoznawalnym i chętnie zatrudnianym przez wydawców we Włoszech artystą. Niestety ma coraz mniej zleceń, dlatego gdy otrzymuje propozycję zilustrowania ekskluzywnego wydania opowiadania Henry’ego Jamesa, poświęca tej pracy każdą chwilę. W tym trudnym okresie ma zaopiekować się swoim wnukiem Mario. Chłopiec, jak na swój wiek, jest zaskakująco rezolutny, samodzielny i dojrzały. Jego doskonałe maniery, a także umiejętności oraz bogata wyobraźnia i szeroki zasób słownictwa budzą w dziadku podziw, ale również irytację, bowiem nie jest przyzwyczajony do tego, by ktoś krytykował jego twórczość, ale mimo wszystko poddaje się krytyce, pracując na zlecenie. W czasie opieki nad wnukiem Daniele skupia się na przypominaniu sobie tego, co minione, na analizie drogi życiowej i twórczej, ale także interesująco zestawia zderzenia z tym, co zapamiętane: z mieszkaniem mającym dziś inny kształt i z miastem, które w gruncie rzeczy niewiele się zmieniło, ale było punktem wyjścia ucieczki, poszukiwania nowego życia. Jak przyznali Klubowicze powieść, czyta się bardzo szybko, jednak zmusza ona do myślenia, zatrzymania się na chwilę i przemyślenia. Klubowicze chętnie dzieli się swoimi przemyśleniami o wychowywaniu dzieci.  Książka Domenico Starnone przypadła im do gustu, niektórzy stwierdzili, że chętnie przeczytają ją ponownie, ale za pewien czas, aby porównać swoje odczucia i wrażenia.       

Marcin Warmke

(moderator DKK w Świeciu)

Riku Onda „Pszczoły i grom w oddali”

             Wrzesień to szczególny miesiąc dla naszej biblioteki, bowiem 24 września Miejska Biblioteka Publiczna w Świeciu obchodziła jubileusz 75-lecia swojej działalności. Przez cały tydzień w bibliotece odbywały się różne wydarzenia, m.in. w ramach programu Dyskusyjne Kluby Książki odbyło się spotkanie z Mariolą Pryzwan autorką wielu ciekawych biografii.

Opinia Klubowiczów o książce:

           Na początku spotkania Klubowicze mieli okazję obejrzeć prezentację multimedialną przedstawiającą 75-letnią historię MBP w Świeciu. Następnie przyszedł czas na dyskusję o książce japońskiej pisarki Riku Ondy „Pszczoły i grom w oddali”. Po wysłuchaniu krótkiego wywiadu radiowego z tłumaczką książki Katarzyną Sonneberg-Musiał, Klubowicze podzielili się swoimi wrażeniami po przeczytaniu książki. „Pszczoły i grom w oddali” jak przyznali, okazała się bardzo ciekawą lekturą. Jest to powieść nie tylko o muzyce, konkursie pianistycznym, ogromnych talentach, ale również o przyjaźni i miłości. Poznajemy wiele osobistych historii uczestników konkursu, ale także osób siedzących po drugiej stronie sali, czyli członków jury. Największą sympatię u Klubowiczów zyskał jeden z bohaterów młody pianista – Jin Kazama. Klubowicze podkreślili, że pisarka wspaniale przedstawiła cechy bohaterów. Perfekcyjnie opisała wszystkie etapy konkursu pianistycznego, a dzięki pięknie poprowadzonej narracji, która krąży wokół muzyki, poczuli się tak, jak by byli widownią na sali koncertowej. „Pszczoły i grom z oddali” to książka pełna muzyki klasycznej, Klubowicze przyznali, że jak ją czytali, w uszach wybrzmiewały im opisywane utwory. Niektórych z nich książka zachęciła do posłuchania niektórych utworów. Dodatkowym atutem jest kod QR zamieszczony na okładce książki. Dzięki niemu czytelnik może odsłuchiwać utwory, które pojawiają się podczas lektury.

            Z pewnością jest to książka nie tylko dla fanów muzyki klasycznej, każdy odnajdzie w niej coś dla siebie. Klubowicze podkreślili, że jest to pozycja, którą chce się czytać dłużej, dłużej z nią przebywać. To historia dla tych, którzy cenią sobie spokojną opowieść i lubią książkę przeżywać. 

            Marcin Warmke

(moderator DKK w Świeciu)

Dnia 15 lipca w Filii nr 1 w Przechowie odbyło się pierwsze w tym roku spotkanie Dyskusyjnego Klubu Książki (chociaż jeszcze w niepełnym składzie). Panie, które w nim uczestniczyły, były bardzo zadowolone i stwierdziły, że już im brakowało tego typu spotkań.

Omówiono książkę Renaty Kosin pt. „Dziecko z mgły”. To historia kobiety, singielki Alicji, która nieoczekiwanie musi zająć się małą dziewczynką pochodząca ze Stanów Zjednoczonych. Z niezrozumiałych dla niej powodów staje się jej prawną opiekunką.

Początkowo dziewczynka nie wykazuje chęci porozumienia z Alicją. Z czasem zaczyna się przekonywać do niej i opowiada o swoim dotychczasowym życiu.

Zagłębiając się w historię tej relacji, pojawiają się treści dotyczące nurtu New Age i dzieci o nadzwyczajnych zdolnościach (zwane dziećmi z mgły lub „indygo”).

Fabuła staje się zagmatwana, pełna zbiegów okoliczności oraz mało prawdopodobnych zdarzeń. Przeplata się w niej rzeczywistość z metafizyką.

Zgłębiając historię Mii, Alicja sama dowiaduje się wielu rzeczy z własnego życia, dotyczącego śmiertelnego wypadku swoich rodziców.

Autorka wprowadza mężczyzn w otoczenie Alicji. Jest to Dawid, jej dawna miłość i Bartek przyjaciel z dzieciństwa, zwany Bartodziejem, który pomaga jej w rozwiązaniu zagadki tajemniczego pojawienia się Mii.

Jest to powieść nie tylko obyczajowa, ale również zawierająca elementy thrillera, fantastyki i abstrakcji.

Panie klubowiczki stwierdziły, że tego typu treści nie bardzo do nich przemawiają. Preferują literaturę dotycząca problemów życia realnego, rzeczywistego.

Nie oznacza to, że nie zachęcają do czytania tego typu powieści. Wychodzą z założenia, że każda książka znajdzie swoich zwolenników.

Panie wspominały również naszą wspólną koleżankę-klubowiczkę, Wiesię, którą choroba na zawsze zabrała z naszego grona. Chociaż miała kłopoty z poruszaniem się, zawsze z chęcią brała udział w czwartkowych spotkaniach klubu, bez względu na pogodę i porę roku. Niestety, już nigdy na żadne nie dotrze.

Oprac. Izabela Feddek

Literacka przygoda w Pradze

Recenzja książki „Osobisty przewodnik po Pradze” Mariusza Szczygła.

Mariusza Szczygła śmiało możemy nazwać naczelnym czechofilem Rzeczypospolitej. Kultura naszych południowych sąsiadów fascynuje go od dawna, poświęca jej wiele reportaży, felietonów i innych tekstów. Jest znany nie tylko w Polsce, jego książki są tłumaczone na liczne języki i doceniane w wielu krajach. O „Gotlandzie”, poświęconym Czechom, francuski recenzent „Le Figaro” napisał: „to nie jest książka, to klejnot”. Czesi i Czechy są także bohaterami „Nie ma” (Nagroda Nike 2019), „Zróbmy sobie raj”, „Laska nebeska”.

Z przyjemnością sięgam po nowe książki Mariusza Szczygła i zawsze podczas ich czytania towarzyszy mi pewnego rodzaju zawstydzenie, świadomość niewiedzy o historii Czech, literaturze naszych sąsiadów, ich wielkim wkładzie w europejski dorobek kultury i sztuki. Biorąc do ręki „Osobisty przewodnik po Pradze” odwołałam się na chwilę do moich wspomnień z pobytu w tym mieście i okazały się one bardzo skromne i stereotypowe. Widziałam Hradczany z zamkiem i gotycką katedrą św. Wita, Złotą Uliczkę, Ratusz Staromiejski, spacerowałam po moście Karola, dotykałam na szczęście posągu Świętego Nepomucena. Szczygieł uprzedza, że tych miejsc nie będziemy zwiedzać. „Osobisty przewodnik…” poprowadzi nas przez Pragę nieznaną powszechnie, ale odkrytą i lubianą przez autora. „Jeśli czegoś tutaj nie ma, to znaczy, że mnie nie uwiodło” – mówi – „Ta książka jest nie tylko przewodnikiem, to zapis mojego uczucia do miasta i czeskiej kultury”.

Książka jest skomponowana w sposób przemyślany i przejrzysty. Zawiera sześćdziesiąt rozdziałów, które można nazwać reportażami albo mini esejami. Prawie każdy rozdział opowiada nie tylko o zabytkach, pomnikach, architekturze, uliczkach, zaułkach, ale też o Czechach jako takich, ich narodowych cechach, mentalności. Szybko nasuwa się wniosek, że, po pierwsze, mało znamy naszych sąsiadów, po drugie, bardzo się od siebie jako nacje różnimy, mimo bliskości geograficznej.

Już w pierwszej części autor zwraca naszą uwagę na nietypowy obiekt, który stoi nieopodal Dworca Głównego w Pradze – Pomnik Braterstwa. Przedstawia on żołnierza czeskiego uwieszonego na szyi czerwonoarmisty. Wydają się oni być w miłosnym uścisku. Tak przynajmniej postument widzą Czesi, nazywając go pomnikiem dwóch pedałów. Wiele to mówi o naszych południowych sąsiadach – o ich dystansie do historii i poczuciu humoru. Zaskakujących miejsc pamięci jest w stolicy Czech więcej, np. tablica Padłym żenam (kobietom poległym) – napis na niej jest dwuznaczny, Pusty płaszcz – uwielbiany przez turystów, surrealistyczny pomnik Hasͮka, dziesięciometrowa ruchoma głowa Kafki, lampa upamiętniająca samobójców.

Szczygieł podpowiada też (a jakże!), gdzie warto napić się dobrego piwa. Oczywiście nie w samym centrum miasta, zdecydowanie lepsze według niego są kawiarnie, do których często zaglądali Hrabal, Kafka, Hasͮek, Brod, Meyrink. I tak wędrując ich śladami poznajemy anegdoty związane z ich życiem.

Autor zabiera nas do nieistniejącej już praktycznie dzielnicy żydowskiej – Josefova. Pozostała po niej tylko XIX- wieczna synagoga, na jej ścianach zapisane są nazwiska ponad 77 tys. mieszkańców, którzy zginęli w obozach koncentracyjnych. Wspomniany zostaje Terezin, miasto/getto/obóz, tym samym uwagę czytelników przykuwa los czeskich Żydów. Okazuje się, że Czesi pamiętają o nich, pielęgnują ślady ich życia.

W innych rozdziałach Szczygieł zwraca uwagę na nieznane, ale godne uwagi perełki architektoniczne. Osobiście nie zdawałam sobie sprawy np. z tak dużych wpływów kubizmu i rondokubizmu w Pradze. Zmotywowało mnie to do obejrzenia zdjęć w Internecie i jestem pod wielkim wrażeniem tak doskonale zachowanych budynków w tym stylu, na dodatek zadbanych i odrestaurowanych wraz z całym otoczeniem.

„Osobisty przewodnik…” Szczygła czyta się z wielką przyjemnością. Każdy z rozdziałów, choć są one bardzo krótkie, wnosi wiele informacji a także, często anegdotycznych, ciekawostek. To nie jest książka o miejscach, ale też o spotkanych ludziach, znanych artystach związanych z Pragą. Ujmuje wielki takt autora w przybliżaniu mentalności Czechów, nawet mówiąc o rzeczach, które niekoniecznie mu się podobają (np. kuchnia), zawsze znajduje pozytywną stronę. Czuje się z Czechami spowinowacony: „Chodzi nie o strach, lecz o to, że nie jestem typem konfrontacyjnym. O poczucie, że najważniejszy jest spokój. Że zawsze w relacjach z sąsiadem wyjdę na swoje. A jeśli nie wyjdę, to mózg szybko porażkę nazwie przygodą, a w wadzie znajdzie zaletę. Kraje są jak ludzie. Polska na przykład jest histeryczna. Zwłaszcza na własnym punkcie (…) Czechy są małym krajem i zrozumiały, że histeria i porywy nie są im przypisane. Polacy zaś najbardziej się boją, że ktoś im umniejszy.” Dosadniej tę różnicę puentuje jeden z Prażan przedstawiony w „Przewodniku…”: „Wy Polacy, tak lubicie być pomnikiem. My wolimy być gołębiem”. Anegdot w książce jest wiele, autor wykazuje się swoistym poczuciem humoru, podobnie jak i jego bohaterowie. Dodatkowym walorem „Przewodnika…”są znakomite zdjęcia Filipa Springera, choć przyznam, że jest ich niewiele.

Jeśli jeszcze kiedyś dane mi będzie pojechać do Pragi, na pewno sięgnę do „Osobistego przewodnika…” Mariusza Szczygła i opracuję własną trasę zwiedzania. Koniecznie chciałabym zobaczyć Tańczący Dom przylegający do rodzinnej posiadłości Havlów. Bardzo mi zapadł w pamięć pomnik Ofiar Komunizmu. To rzeźby sześciu mężczyzn, z których tylko pierwszy jest przedstawiony w całości, kolejni są pozbawieni różnych części ciała, aż do ostatniego, będącego zaledwie strzępkiem człowieka. Przesłanie artysty Olbrama Zoubka bardzo do mnie przemawia w swej formie. Zdecydowanie bardziej niż pomniki figuratywne, tak często spotykane w naszym kraju. Czesi unikają tego typu miejsc pamięci. Podzielam zdanie autora przewodnika, że postumenty są często tylko karykaturą danej postaci. Każdy z nas widział w swoim życiu wiele rzeźb zupełnie nieprzypominających oryginału.

Po intensywnym zwiedzaniu koniecznie chciałabym posiedzieć w kawiarni Slavia. To miejsce wyjątkowo piękne, tu spotykali się czescy intelektualiści ale także młodzi dysydenci, mieli swoje stoliki wybitni pisarze i poeci. Wnętrze w stylu art deco jest jasne i przestronne, a gdy usiądzie się przy jednym z wielkich okien, popijając absynt z szampanem można delektować się widokiem Hradczan i Wełtawy… Ech, rozmarzyłam się, a przecież mamy lockdown. Cóż pozostaje w tej sytuacji? Przygotować listę nieprzeczytanych do tej pory dzieł literatury czeskiej, zasiąść wygodnie w fotelu i zacząć nową przygodę. Można też wybrać się w wirtualną podróż do Pragi. W Internecie znajdziemy wiele propozycji. Jednak żadna z nich nie ma mocy i uroku „Osobistego przewodnika po Pradze” Mariusza Szczygła. Polecam każdemu, jest naprawdę unikatowy.

DKK w Świeciu

Wiesława Richert